Gomendatutako adina: Helduak
Iraupena: 60’
Hizkuntza: Hitzik gabe

Lanean berrogei urte bete dituela eta, Carles Canellas txotxongilolariak lan bat proposatu die gazte zein helduei. Lan horretan, alde batetik, hari txotxongiloaren mamia, eta, beste alde batetik, panpinaren manipulazio zaindua eta gaitasun dramatikoa uztartzen ditu. Izan ere, panpina, bere neurrira egindako koreografia anitzekin mugituko baita: musika garaikidearekin, musika elektronikoarekin eta bideo artearen atzerako proiekzioekin.

Txotxongiloa, bilutsik, hazpegirik gabe, eszenatokian jaio eta hiltzen da. Bere bizitza laburrean zehar, hainbat maskara “larbario” jasoko ditu, eta maskara horietako bakoitzak izateko eta egiteko modu bat ezarriko dio, maskaren berezko nortasunak bere egingo dituelarik.

IDENTITATS ez da metafora mugatu bat, aktoreak ibilaldian zehar bere egin behar dituen pertsonaiei soilik heltzen diena. Are gehiago da: bizitza osoaren metafora.

Gomendatutako adina: Familiarra
Iraupena: 45’
Hizkuntza: Hitzik gabe

Beste garai batean sartzeko gonbita luzatzen digu ikuskizunak. Zehazki, XX. mende hasierara salto egiteko gonbidapena.

Hari txotxongiloen magia, antzinako kabaret eleganteen dekadentziaren gain. Ruffino, zerbitzari gaztearen oroimenari esker, pianodun kafearen lekuko bihurtuko gara. Hantxe abesten du Madame Luminak. Armando jaunak eta Hipolito Handiak, hurrenez hurren, pianoa jotzen eta ilusionismoa egiten dute. Hamarkadaz hamarkada eszenatokietan ari den jendea. Hala ere, behin batean, Doña Perpetua heriotza datorkie bisitan. Zer gertatuko da? Tragikomedia bat, Zinema mutuaren eta Music Hall-aren kutsua duena. Lan dotorea zinez, umore, maitasun eta samurtasunez beterik; non manipulazioaren xehetasuna eta zehaztasuna nabari baiten.

Gomendatutako adina: Familiarra
Iraupena: 48’
Hizkuntza: Hitzik gabe

Urrearen bila dabilen zientzialari talde batek, gorriak ikusi ondoren, ura topatuko du. Ura da elementu nagusia. Ura da bizitza sortzeko gai (eta, zergatik ez, “artea” sortzeko gai). Likido preziatuari eustea, ordea, ez da lan erraza, izan ere, errukirik gabeko izaki batek gordetzen baitu. Izaki hori, ura berreskuratzeko, pilatzeko eta zaintzeko, edozer egiteko gauza da.

 Kalerako ikuskizun musikala da, uraren eta elementu hidraulikoen aukera dramatikoak eta soinu bereziak baliatzen dituena. Ia hitzik erabiltzeke, ikuskizun honetan animazio antzerkiaren teknika anitz nahasten dira, antzerkiarekin eta musikarekin nahastu ere. Horrek bide ematen die haurrei bisualki oso indartsuak diren giro dramatikoez gozatzeko. Istorio xume honetan, aktore-txotxongilolariek ikuskizun aparta garatzen dute, ume zein helduei apal bezain garrantzitsua den mezua helaraziz: baliabide naturalen erabilera eta gainerabileraz hausnartzearen premia.

Gomendatutako adina: Familiarra
Iraupena: 40’
Hizkuntza: Hitzik gabe

Urrundik datozkigun bi pertsonaia, patuaren hari gorriaren bila. Munstroak ezkutatzen diren lurralderaino helduko dira. Batzuetan, leku beldurgarri hori guk uste baino hurbilago daukagu, alajaina, gure irudimena dagoen tokian. Izuei aurre egiteko gai bagara, gauza zoragarriak gerta daitezke. Elkarrekin lotzen gaituzten gauza zoragarriak.

Gomendatutako adina: Familiarra 5 urtetik aurrera
Iraupena: 65’
Hizkuntza: Gazteleraz

María Luisa Gefaell  andereak (Literaturako Sari Nazionala 1952an) 1955an haurrentzako liburu  eder bat eman zuen argitara: Antón Retaco. Artista ibiltarien abenturak kontatzen ditu liburuak, Anton ipotxaren begirada samur eta atseginaren eskutik. Taldea Gaztelako lurretan barrena doa,  eta bertako partaide dira Doña Martita Gorgojo, Antónen ama ipotxa; Don Plácido Recio, aita eta pisu altxatzailea; Cascabillo zaldia; Carantoñas tximua; eta Can-Can eta Tuso zakur jakintsuak. Artista arima duen apaiz bat ere gehituko zaie: “Badajo osaba”. Bizitza librearen, antzerki herrikoiaren eta gauza umilen aldeko aldarria da istorio hau. Gauzenganako begirada garbi, poetiko eta atsegina sustatzen du.

Gomendatutako adina: Familiarra 7 urtetik aurrera
Iraupena: 55’
Hizkuntza: Hitzik gabe

Kiti Kraft olerki bisuala da, plastikari dagokionez, irudi oso aberatsak dituena. Musika eta kantua maite dituen txotxongiloaren bizitza du ardatz. Bidaia miresgarria, txotxongilolarien eta bihozdun txotxongiloen eskutik. Kantaren bidez barre eta amets egiten duten mintzoak.

Gauza apalekiko maitasunaz ari den antzerkia; besteenganako konpromisoa lantzen duen antzerkia.

Azpimarratzekoak dira originaltasun plastikoa eta antzezleen nortasun eszeniko erakargarria: txotxongilolariena, abeslariena, musikariena, aktoreena. Unibertso bizi hori osatzen duten objektuen baitatik jaiotzen da musika, eta maiz txotxongiloek eurek jotzen dituzte musika tresnak.

Gomendatutako adina: Familiarra 5 urtetik aurrera
Iraupena: 50’
Hizkuntza: Gazteleraz

Bere lorategian, Bonifacio eta lagunak belarretan etzan dira lainoei begira. Handik gertu, hiri griseko gobernadoreak asfaltatzeko eta eraikitzeko agindua ematen du. Pim eta Pam langileek ekin diote lanari eta dena deusezteari. Hiria ari da hazten, loreak desagertzen, garabiaren mehatxua handitzen. Paulette andereak bere arma sekretua prest dauka: txokolate katilu beroa. “Gure etxe atzean” lehia izango da, nola ez, baita barreak eta samurtasuna ere.

Gomendatutako adina: Helduak
Iraupena: 60’
Hizkuntza: Hitzik gabe

Parias helduentzat propio prestatutako txotxongilo ikuskizuna dugu. Bertan, txotxongilolariaren eta panpinaren arteko harremana intimitate maila ikaragarrira heltzen da. Hunkitzeko moduko mailara, alegia.

Parias emanaldian txotxongiloak sinbolo bihurtzen dira: gizakiaren endekapena eta bazterketa islatzen dute, euren istorioek emozioak sorrarazten dituzte, eta emozio horiek hainbat gauza pizten dute gugan, tartean, bizirik gaudenaren jabetza eta irizpide moralak baditugunaren bermea. Hunkidura eta hausnarketa eragiten du Pariasek.

Parias lanak antzerki klasikoaren gaiei eta bideei heltzen die, eta eszenatokiari bere funtzio soziala itzultzen dio.

Parias, txotxongilo lan bat ez ezik, oreka puntu bat da. Oreka puntu bat, artearen eta samurtasunaren artean. Bikain prestaturiko jakia inondik inora.

Gomendatutako adina: Familiarra 3 urtetik aurrera
Iraupena: 60’
Hizkuntza: Hitzik gabe

“Barruan euria egiten duen lekua. Horixe da fantasia”.

Ikuskizun komiko eta magikoa, bidaia miresgarria eta bisuala, gauza txikien magiaz, urez eta xaboiez beterik.

Euria ari du, leihoa zabalik dago, eta aterkia behar den etxean…

Ezusteko galanta: blai eginda dagoen gizaki txiki bat. Doministiku egin du, eta xaboi burbuila bat utzi du. Edo bi, edo hiru, edo asko… Xaboizko burbuila pila. Baina, zer gertatzen da? Etxea tamaina askotako burbuilaz bete zaigu: badira txikiak, badira erraldoiak, apartsuak, kristala bezain gardenak. Artean, atertu egin du. Laster elurra dator. Aaatxis!

Gomendatutako adina: Familiarra
Iraupena: 50’
Hizkuntza: Gazteleraz

Gizaki bilakatu nahi zuen egurrezko panpinaren istorioa kontatzen digu, modu originalean, “Companhia Teatro Por Um Triz” taldearen egokitzapen honek. Aroztegi batean gertatzen da ikuskizuna. Lau arotzek, lan faltagatik eta zailtasun ekonomikoengatik arduratuta, eskaera bitxi bat jasotzen dute: egurrezko panpin bat eraikitzea. Panpina egin ahala, Pinotxoren istorioa datorkie gogora, Gepetok egin zuen panpinarena hain zuzen, eta ikusleei kontatzea erabakitzen dute. Istorioko panpinaren moduan, arotzek eginiko Pinotxoak ere bizia hartzen du. Bere sortzaile-maneiatzaileen eskuetan, Pinotxok mundua ezagutzeko grina adierazten du. Gezurra eta harreman makurrak ezagutzen ditu, baita harreman zintzoak ere. Ikasi eta hazi besterik ez du nahi, benetako mutiko bat bezala. Collodiren kontakizunak, beste behin ere, argi uzten du bere unibertsaltasuna eta denborarik eza.

Gomendatutako adina: Helduak
Iraupena: 45’
Hizkuntza: Hitzik gabe

Brigittek urte asko ditu; hainbeste, ezen bere oroimenak zuri-beltzean baitaude. Hainbeste urte, ezen bere adina galdetzen badiozu, zera erantzungo baitizu: “-Asko eta piko.” Baina Brigittek badaki bere ordua heldu dela. Une jakin hori, zeinetan bere azken segundoa betierekoa izango baiten, eta ez duen zentzurik izango denbora gehiago pilatzeak. Joan aurretik, Brigittek oroitzapenez beteko du bere kaxatxoa, bizirik manetnduko duten gauzen kaxatxoa hain zuzen.

Ongi etorri Brigitten azken dantzara. Proiektu honek uztartzen dituen gauzen artean badira gorputz mimoa, txotxongiloak, dantza eta antzerki bisuala, hori guztia hitzez ezin konta daitekeen istorioaren zerbitzura.

Gomendatutako adina: Helduak
Iraupena: 45’
Hizkuntza: Hitzik gabe

Badira istorio batzuk, hain direnak txikiak, kontatu ahal izateko bertako pertsonaiek altuera horretara makurtu behar baitute.

Ameslaria esnarazi nahi duen ametsa.

Inork salbatzeko esperoan dagoen naufragoa, eta artean bere kondenaz gozatzen ari dena.

Une jakin bat, lokarriak lotzen dabilenaren gogoan.

Magia egiten dioten mago bat.

Eta haur bat, hegan egin ezin duenez, zerua ukitu ahal izateko dantzan ikasten duena.

Nymio horixe da. Ez gehiago ez gutxiago. Garrantziarik gabeko istorioak, haien altuerara makurtzen diren pertsonaiek kontatuta.

 

Gomendatutako adina: Helduak
Iraupena: 45’
Hizkuntza: Hitzik gabe

Bulegoan mahaia eta besaulkia dira lekukoak, baita txakurra eta arraina ere. Haiek erreparatuko diote lau hormen barruan gauzatzen den botere ekintzari.

Horma horietako batean dago ikuslegoa.

Umorea baliatuz, gogoeta eragiten du lan honek, boterearen eraginari eta botere goseari buruz hain zuzen. Era berean, ibilbide jakin batekiko begirada luzarazten digu. Euforiatik eta ospetik hasi eta etsipenean, mesfidantzan eta isolamenduan amaitzen den ibilaldiarekiko ikuspegia. Hau da, gure gain merezi gabe agintzen dutenen ibilbidearena.

Besaulkiak, lanari izena ematen dionak, ez du bigarren mailako papera egin nahi. Ez du presidentearen eserleku huts izan nahi. Alderantziz, zeresan ugari badauka, nahiz eta bere diskurtsoa ez den ezertan agintari berriarenaren antzekoa.

Umorearen baitatik sortutako lana da hau. Charles Chaplin eta Buster Keatonen zinema mutua du iturburu. Filme haietan, protagonistaren kalamitateak tarteko, ikuslea beti zegoen irribarretsu (sarritan algara bizian ere bai).

Gomendatutako adina: A partir de 7 años
Iraupena: 60’
Hizkuntza: Hitzik gabe

Koma: norbait guztiz lo dagoen egoera, ez dauka kilimarik, ez goserik ez hotzik, ezta sabelean hazka egiteko gogorik ere.

Oscarren istorioa kontatuko digu ikuskizunak. Amets sakon eta luze batean murgildutako haurra dugu Oscar. Koma loan murgilduta zegoenez, bederatzi hilabete, gau eta egun guztiak barne, igaro zituen lotan, ezertarako mugitu ezinik. Gau oneko koma horretan zehar, gurasoek ipuinak gogorarazi zizkioten etengabe, lehenago ohearen oinetan irakurtzen zizkioten ipuinak. Jarraian, argia itzali eta ametsaren musua jasotzen zuen.

Oscarren arrebak ez zekien zer zen koma. Udako siesta ote, sandia jan ondoren egiten dena? Ala, itsuka jolasten aritzea bezala ote?

Baina Oscarren belarrira ahots bat ari zen hizketan, eta esnatzeko eta bere arreba Luciarekin jolasteko eta korrika egiteko esaten zion mintzo horrek. Utikan loak eta ametsak, esaten zion, joan zedila eskolara, ikaskide eta lagunengana, eta jolas zezala saskibaloian, astelehenetik ostiralera egiten zuen moduan hain zuzen. Bederatzi hilabeteko ametsa eta gero, goiz hotz batean, mirari antzeko bat jazo zen… Eta Oscarrek begi bat zabaldu zuen lehenik, eta biak ondoren, aho zabalka egin eta iratzarri zen arte… Baina ez zekien nola mintzatu, ezta idazten eta are ibiltzen ere…

Gomendatutako adina: Helduak
Iraupena: 45’
Hizkuntza: Gazteleraz

Oh! là là, la marionette ikuskizunak txotxongilolariaren ibilbideaz egiten du gogoeta. Beste arteekiko harremana, bidaia, abentura eta bikoizteko desira lantzen ditu.

Gomendatutako adina: Familiarra 4 urtetik aurrera
Iraupena: 50’
Hizkuntza: Hitzik gabe

“Hezur-haragizko txotxongilo” horiek, musikaren laguntzaz, umorez, fantasiaz, erritmoz eta kolorez betetako antzezpena eskainiko digute.

Keinuzko antzerkiaren nazioarteko ikuskizuna da honako hau, adin guztietarako aproposa. Figura antzerkia, non azpimarratzekoa baiten gorputzeko hainbat zati txotxongilo moduan erabiltzeko abilezia: oinak, belaunak, eskuak, e.a. Ikuskizun dibertigarria benetan, haur zein helduen gozagarri.

Gomendatutako adina: Familiarra
Iraupena: 60’
Hizkuntza: Gazteleraz

Antzerkian 40 urteko ibilbidearen ondoren, Cañellas, kataluniako hari txotxongiloen dekanoak, kritikak Europako txotxongilolaririk abilenetakotzat duenak, bakarlari gisa aurkezten digu istorio hau. Bidaia luze bat da, hari txotxongiloan orain arte eginiko ekoizpen guztiaren laburpen moduko bat.

Zazpi istorio dibertigarri, poetiko, txundigarri, sei hari txotxongilo desberdin baliatuta; espiritu bakarrarekin ordea: panpinen sinesgarritasuna. Txotxongiloen animatzaileak, aktoreak, panpinekin jolasten du eszenatokian. Batzuetan, zuzenean sartzen da hartu-emanetan, borondatez ala egoerak behartuta; bestetan, aldiz, “desagertu” egiten da, txotxongiloak arreta guztia jaso dezan.