Duela 45 urte, Zientziaren Aurrerapenerako Amerikako Elkartearen 139. edizioan, Edward Lorenzek galdera hau egin zuen bere txostenean: Brasilgo pinpilinpauxa baten hegoak irabiatzeak Texasko tornado bati eragin diezaioke? Erantzuna egoan dago.

Komunikabideetan lizentziatua Kaliforniako Unibertsitatean (UCLA), Stanfordeko Unibertsitateko Hedabideetako Berrikuntzako masterra eta Zuzenbide Zibileko online masterra Harvardeko Unibertsitatean.
Telemundo, Los Angeleseko NBCko kanal latinoko erreportari gisa egindako lanetatik hasi, Espainiako La Sextako El Intermedio-ko aurkezle gisa aritu nintzen eta zinemaren munduan geldialdi txiki bat egin nuen Goya saria irabazi zuen dokumentalaren gidoia idazteko: “Muchos Hijos, un mono y un castillo” hautatu dudan bizitza Niadela izeneko leku bateko makalen hostoen artean jarraitzen da eta horri zor diot nire berpizkundea eta askapena.

Nagusiki bertsolaritzan aritzen da egun, baina tarteka kazetaritza edo idazle lanetan ere bai. Bertsogintzari dagokionez Jexux Arzallus bertsolari goiaztarraren semea izaki, etxean bertso giroa izan du eta txikitatik hasi zen kantuan. 2013ko Bertsolari Txapelketa Nagusia irabazi zuen eta txapeldunorde izan zen 2009an eta 2022an. Literatura arloan, aldiz, 2019an hamar hizkuntzatara itzuli duten Miñan liburua idatzi zuen Ibrahima Balderekin batera.

Miñan liburua migrazio-abentura baten kronika da, 2019an idatzi zuten Ibrahima Balde ginearrak eta Amets Arzallus lapurtarrak. Ibrahima Balderen beraren bizitzaren kronika da nobela, hark ahoz eta Amets Arzallusek letraz idatzia.

Jordi Esteva, Bartzelona 1951. Ekialdeko eta Afrikako kulturen zale amorratua da, eta haiei eskaini die lan gehiena. Hainbat liburu argitaratu ditu: Los oasis de Egipto (Lunwerg), Mil y una voces (El País/Aguilar), Viaje al país de las almas (Pre-Textos), Los árabes del mar (Península), Socotra la isla de los genios (Atalanta), Socotra (Atalanta) eta El Impulso Nómada. Retorno al país de las almas eta Komian filmatu ditu animismoari buruz Ghanan eta Boli Kostan. Socotra, la isla de los genios urruneko uharteko artzainei buruz ere bai. AMALUR 2023n Patricia Almarceguirekin hitz egingo du, eta “El Impulso Nómada” (bere memoria gisa idatzitako liburua) izango da haria.

Patricia Almarcegui idazlea eta literatura konparatuko irakaslea da. Literaturaren Estetikan eta Kultura Azterketetan oinarritzen da haren ikerketa. Irakasle gonbidatua izan da The American University of Cairon eta Sorbonen, Paris. Ikerketa-egonaldiak egin ditu Columbiako Unibertsitateko Literatura Konparatu eta Soziologiako Institutuan, New Yorken. Hona hemen liburuetako batzuk: “Ali Bey y los viajeros europeos a Oriente”,” El sentido del viaje” (Fray Luis de León 2. saiakera-saria), “El pintor y la viajera” (frantseserako eta perserako itzulpena), “Una viajera por Asia Centra”l, “Conocer Irán”, “La memoria del cuerpo” eta “Los mitos del viaje” (hamar urte baino gehiagoko bidaiari buruzko hausnarketa). Kolaboratzailea da, besteak beste, eldiario.es, ABC, La Vanguardia eta El País egunkarietako kultura-gehigarria. Shiratzen bizitzearen ondorioz, arte garaikidearen eta poesiaren proiektua ere idatzi zuen: “El murmullo de la tumba de Hafez” (poetaren hilobian aurkeztua, Shiraz, Matadero eta Casa Araben). Cuadernos Perdidos de Japón liburuaren egilea da.

Japoniak aspalditik nahia edo desioa izan du. Lilura zoragarri hori hurbil eta egunero bihurtu den kultura batekin bizi da orain. Entretenimenduaren industria mundu osora zabaldu da, eta kultura globalaren liderari bihurtu du. Antzinako eta gaur egungo lilura hori berrikustea da hitzaldi honen helburua. Azken batean, gure antipodetan dagoen herrialde batera joateko bidaiatzea.

Patricia Almarcegui idazlea eta literatura konparatuko irakaslea da. Literaturaren Estetikan eta Kultura Azterketetan oinarritzen da haren ikerketa. Irakasle gonbidatua izan da The American University of Cairon eta Sorbonen, Paris. Ikerketa-egonaldiak egin ditu Columbiako Unibertsitateko Literatura Konparatu eta Soziologiako Institutuan, New Yorken. Hona hemen liburuetako batzuk: “Ali Bey y los viajeros europeos a Oriente”,” El sentido del viaje” (Fray Luis de León 2. saiakera-saria), “El pintor y la viajera” (frantseserako eta perserako itzulpena), “Una viajera por Asia Centra”l, “Conocer Irán”, “La memoria del cuerpo” eta “Los mitos del viaje” (hamar urte baino gehiagoko bidaiari buruzko hausnarketa). Kolaboratzailea da, besteak beste, eldiario.es, ABC, La Vanguardia eta El País egunkarietako kultura-gehigarria. Shiratzen bizitzearen ondorioz, arte garaikidearen eta poesiaren proiektua ere idatzi zuen: “El murmullo de la tumba de Hafez” (poetaren hilobian aurkeztua, Shiraz, Matadero eta Casa Araben). Cuadernos Perdidos de Japón liburuaren egilea da.

Ezinezko nabigazioari buruzko liburua da hau. 4.700 kilometro baino gehiagoan, Kongo ibaia, aberastasunaren funtsa eta kontinente oso baten arrastoak, bere ertzetan bizi diren herrien historiari, kulturari eta tradizioei irekitako atea da. Txalupa atestatuen, kanoa arinen edo tokiko garraiobideen barruan, Xavier Aldekoak Afrikako ibai handia zeharkatu du iturrietatik bokalera, eskualde aberats, zauritu eta bizi baten errealitatean sartzeko.

Xavier Aldekoa (Bartzelona, 1981) erreportaria da eta Afrikarekiko eta hango jendearekiko pasio berezia du. Azken hogei urteetan, Afrikako berrogeita hamar bat herrialdetan ibili da eta gatazkak, epidemiak edo goseteak estali ditu, baina baita ehunka kultura afrikarren historia eta tradizioak, Estatuen sorrera, matxinaden leherketa edo etengabe aldatzen ari diren herrialdeen garapen ekonomiko eta soziala ere. La Vanguardian Afrikan korrespontsala da, 5W aldizkariaren sortzaileetako bat eta National Geographic edo RAC1-en kolaboratzailea, besteak beste. Bere proiektuetako batzuk, dozena bat sarirekin baino gehiagorekin egindako lanaren emaitza gisa, erakusketak, fotolibroak, dokumentalak edo antzerki-lanak egin dira, eta Espainiako dozenaka hiritan eta Brasil, Gambia, Belgika, Frantzia edo Suitzan erakutsi dira. Beste hiru libururen egilea da: Océano África (2014), Hijos del Nilo (2016) eta Indestructibles (2019)

Geologia Zientzien Nazioarteko Batasunak duela gutxi argitaratu du munduko ondare geologikoko lehen 100 lekuen zerrenda. Lurraren historia harrigarria eraikitzeko bide eman duten funtsezko lekuak dira. Arroila Handia, Everest mendia, Kilimanjaroa edo Perito Moreno glaziarra dira geologiaren ikono handietatik egindako bidaia harrigarriaren zati txiki bat.

Asier Hilario (Tolosa 1977) IUGSko (International Union of Geological Sciences) Ondare Geologikoaren Nazioarteko Batzordeko lehendakaria. Geologian doktorea da eta Euskal Kostaldeko UNESCOren Geoparke Mundialeko koordinatzaile zientifikoa.

Zikoina beltzak, sumendiak, yetiak, pikotxak, supersagarrak, muskerrak. Zentsurak, omenaldiak, karabanak zezenekin eta artistekin. Nola eraikitzen da bizitza bat literaturatik, bidaiatik eta naturatik abiatuta? Espainian eta Latinoamerikan Liternatura etengabe zergatik zabaltzen den ulertzeko eta gizakien eta besteen arteko Elkarrizketa Handia sustatzeko hitzaldia.

Gabi Martínez, idazlea. Hamar herrialdetan itzulia. Bere liburu sarituenen eta ezagunenen artean, Sólo para gigantes, Un cambio de verdad, Lagarta eta Las defensas. Liternatura Jaialdiaren zuzendaria da; Caravana Negra eta Lagarta Fernández elkarteen fundatzailea, Hiri- eta Lurralde-ekologia Fundaziokoa eta Animales invisibles proiektuko zuzendarikidea.