FERNANDO VALLADARES biologian doktorea da, Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Goreneko ikertzailea eta Madrilgo Rey Juan Carlos Unibertsitatean irakasle elkartua. Izen handiko zientzialaria da, eta ikerketa ugari egin ditu biodibertsitatearen zereginari eta klima-aldaketak eta giza jarduerak ekosistemetan dituzten inpaktuei buruz. 2021ean, Rei Jaume I saria jaso zuen, Ingurumenaren babesa kategorian, eta Komunikazio Saria. BBVA Fundazioaren ingurumena. Ingurumen-krisiari buruzko kezkak bultzatuta, hainbat komunikabidetan eta sare sozialen kanalean Gizateriaren osasuna aktiboki zabaldu du. “La recivilización” izan da bere lehen dibulgazio-liburua.

*sarrera librea

Bidaiak, abenturak eta esplorazioa bizimodu gisa, XIX. mendetik gaur egun arteko pertsonaien azalpen biografikoen bidez. Afrikanistak: Antoine dÁbbadie, José María de Murga eta Mugartegui, Manuel Iradier, besteak beste. Julio Villar eta José Luis de Ugarte nabigatzaileak. Erreportariak, idazleak eta dokumentalistak: Manuel Leguineche, Enrique Meneses, Javier Reverte, Cristina Spengler, Hugo Pratt (Corto Maltes), Ana Mª Briongos. Mendizaleak, ziklo-bidaiariak, izotz-esploratzaileak, oihanak eta basamortuak…

ROGE BLASCO kazetariak bidaiariei eta abenturazaleei elkarrizketa egiten die 1984ko martxoan Radio Euskadin “Levando anclas” saioa ematen hasi zenetik 2023ko urtarrilera arte. Denbora horretan, “Dr Livingstone, supongo” asteroko programa aurkeztu eta zuzendu du ETB 2an (1987-1995) eta “Tierra a la vista” TVE 2an (1996). Gaur egun, aldizkarietako kolaborazioekin eta You Tubeko kanal batekin jarraitzen du. Espainiako Geografi Elkartearen 2010eko Komunikazio Saria eta Donostiako 2022ko Itsaspeko Zinemaren Nazioarteko Zikloaren Komunikazio Saria jaso ditu.

“Turismo ilunak” gero eta jarraitzaile gehiago ditu. Ba al zenekien zubi bat dagoela Eskozian, hurbiltzen diren txakur guztiak hustera bultzatzen dituena? Ba al zenekien Islandian dagoela Julio Verneren inspirazio iturri izan zen sumendia lurraren erdigunerako bere sarrera ospetsua kokatzeko, edo Las Vegasen dagoela jatetxea non bazkaltiar gehien amaitzen diren ospitalean bere plateren bat probatu ondoren? “Dark Turismoan” hiriak, museoak, hilerriak, ospitaleak, katakonbak, uharteak, kartzelak, basoak… sartzen dira. Bost kontinenteetan zehar bidaiatuko dugu, heriotzarekin, misterioarekin edo uztearekin lotutako hainbat leku esploratzeko. Horien magnetismo ilunak ehunka bisitari erakartzen ditu urtero.

Miriam del Río: Bartzelonan jaio zen 1980an. Kultura eta historia gaietan espezializatutako kazetaria. Zinemari, arkeologiari eta historiari buruzko hainbat komunikabiderekin kolaboratzen du, eta alderdi hori bere beste grina handi batekin uztartzen du, munduan zehar bidaiariak gidatuz.

Bizitzan zehar, hiri asko bisitatu ditut fisikoki, eta asko zineman. Batzuek zortea izan dut bi modutara egiteko. Maite ditudan zenbait hiritan barrena egindako ibilbide sentimental eta oso pertsonala da hau: Berlin, Buenos Aires, Paris, Tokio eta Donostia.

JOSÉ LUIS REBORDINOS: European Film Academy-ko (EFA) kidea eta Argentinako Arte eta Zientzietako Akademiako ohorezko kidea. Espainiako Ministroen Kontseiluak Arte Ederretako Merezimenduaren Urrezko Domina eman zion 2015ean. 2021ean, Frantziako Kultura Ministerioak Chevalier de l ‘ordre des arts et des lettres (Frantziako Errepublikako Arteen eta Letren Ordenako Zalduna) izendatu zuen. Pedagogia Berezian lizentziatua. Donostia Kulturako Zinema Unitateko zuzendaria 22 urteotan. Donostiako Fantasiazko eta Beldurrezko Zinema Asteko zuzendaria 21 urtez eta Giza Eskubideen Zinemaldiko zuzendaria 8 urtez. Nosferatu liburu bilduma zuzendu du 22 urtez. Beste egile batzuekin batera, hainbat liburu idatzi ditu euskal zinemagileei buruz: Elias Querejeta, Montxo Armendariz, Antxon Eceiza, Julio Medem, Javier Aguirresarobe eta abar. Asiako zinemaz (Shinya Tsukamoto, poeta y guerrillero del cinematógrafo) edo beste zenbait gairi buruz ere (El dolor, los nervios culturales del sufrimiento – Breve historia del cortometraje vasco) idatzi du. 2011ko urtarrilaren 1ean Donostia Zinemaldiko zuzendari izendatu aurretik, zuzendaritza batzordeko kide izan zen hamabost urtez. 2017ko urrian Asian Future sailaren epaimahaikidea izan zen 30. edizioaren Tokioko Nazioarteko Zinema Jaialdian. 2018ko abuztuan, Locarnoko zinema jaialdiko First Look Jury epaimahaiko kidea izan zen. BWIP (Bloody Work in Progress) saileko hautatzailea, 2013an Blood Windowren lehen ediziotik (Ventana Sur, Argentina). Casa Asiako Kulturako Aholku Kontseiluko kidea.

Latinoamerikan egindako hainbat erreportajeren bitartez, Ander Izagirre kazetariak eskualde hartako zertzelada batzuk ekarriko dizkigu: Mexikoko mendietan desagertzear dauden hizkuntzak eta kulturak, zabortegi baten magalean sortutako haur-orkestra, itsasoaren igoeraren mehatxupean bizi diren Panamako uhartetarrak, Kolonbiako gatazkari aurre egin dioten pertsonak, Boliviako aztarnategi harrigarri bat, emakume futbolari guaraniarren golik onenak… Hiria, natura, gatazka, kirola, oinazea eta poza.

ANDER IZAGIRREk (Donostia, 1976) nazioarteko gaiak eta bidaia kronikak idatzi ditu komunikabideetan eta hainbat liburutan (‘Potosí’, ‘Los sótanos del mundo’, ‘Cansasuelos’, ‘Txernobil txiki bat etxe bakoitzean’…). Lan horiengatik Europako Kazetaritza Saria, Euskadi Literatur Saria eta Kapuscinski Saria jaso ditu, besteak beste.

Egile-bidaia bat artxipelago batetik, gehiegitan klixe jasanezinak jasaten dituena, baina benetakotasun izugarria ezkutatzen duena. Zazpi uharte, zazpi paisaia, zazpi biodibertsitate eta kultur gotorlekuak. Bertako natura, geologia, historia, jendea eta gastronomia ezagutuko ditugu, baina baita haien arazoak eta erronka handiak ere. Beleak abrelatekin, korridore itsuak, baso-herabetasuna, dragoak jogurtan, Darwinen gogoa, sumendi gaiztoak, sabina makurtuak.

César-Javier Palacios kazetaria, ingurumen-hezitzailea, geografoa, naturalista eta turismo-gidari akreditatua da. Fuerteventuran bizi da duela 25 urtetik. Doñanako Estazio Biologikoan (CSIC) lan egin du eta Félix Rodríguez de la Fuente Fundazioko eta FSCko Komunikazio zuzendaria izan da. TVEko La2 kateko ‘El señor de los bosques’ naturako telesailaren aurkezlea da. “El vuelo de la alondra” RNEko “El gallo que no cesa” duen ingurumen atala da. 2004tik 20 Minutos egunkariko zutabegilea eta “La Crónica Verde” egunkariko blogaria da. Hogei bat libururen egilea.

2011. urtean iritsi nintzen Kolonbiara. Ordutik hamarkada bat baino gehiago pasa da eta herrialdea ez da gehiegi aldatu denbora honetan. Bakea sinatu zen duela urte batzuk, baina bakea ez da guztiz iritsi herrialdeko txoko guztietara. Indarkeriak jarraitzen du, gizartean desberdintasun sozial handiak mantentzen dira, eta oraindik ere, liskar handiak daude lurragatik talde armatu desberdinen artean. Horrek eragin izugarria du herritarrengan, milaka kolonbiar mehatxatuta baitaude giza eskubideak defendatzeagatik, eta egun, Kolonbia da mundu mailan lider sozial gehien hiltzen dituzten herrialdea. Hitzaldi honetan, korrespontsal baten ikuspegitik hitz egingo dut. Herrialdea nola dagoen, eta izan duen bilakaera.

ARANTXI PADILLA. Billabona, 1982. Gazte garaitan Bosnian eta Etiopian aritu nintzen boluntario moduan, eta 27 urterekin, EITBn lanean nengoela, eta Tolosako Musika eskolan irakasle, Kolonbiara joateko aukera eskaini zidaten korrespontsal moduan. 10 urte baino gehiago daramatzat Bogotan bizitzen, Latinoamerikako berriemaile, Mexikotik behera dauden herrialde desberdinetako hauteskundeak, protestak eta momentu historikoak gertutik bizi eta kontatzen. Esaterako: Chavezen azken urteak eta bere heriotza, Kolonbiako bakea sinatu aurretik FARCeko gerrilariekin kanpamenduetako egonaldia, Hondurasen kartzela batean 300 preso erretzea, edota Ekuadorreko lurrikarak guztiz markatu du nere bizitza, baita egun Brasilen, Lula Da Silvaren itzulera, edo Kolonbian, Gustavo Petro presidenteen aroak ere.

2022ko otsailaren 24ra arte, inor gutxik uste zuen Putin ondoko herrialdearen aurkako inbasio masibo bat egiteko gai zenik, Kiev, Ukrainako hiriburua, bonbardatzera ere iritsiz. Gauetik goizera, Kremlinek edozein eraso-plan ukatzetik hura ezinbestekotzat justifikatzen saiatzera igaro zen. Moskun korrespontsal gisa 5 urteko esperientziatik, Erika Reijak Errusia gero eta erregimen autoritarioago baterantz izan duen noraeza argitaratzen du, horrek Mendebaldearen aurkako erabateko konfrontazioa ekarri duena.

Kazetaria eta politologoa, ÉRIKA REIJAK Espainiako Telebistan lan egiten du 2004tik, eta oposizio bidez plaza finkoa du bertan. Errusiako kate publikoaren korrespontsal gisa eta espazio post-sobietarrean egindako lanagatik, Prentsa Askatasunaren Jose Couso saria edo Kanpoko Espainiako korrespontsal onenaren Nazioarteko Prentsa Klubaren saria jaso ditu. Aurretik Marokora bidali zuten, baita ere herrialde eta gatazka askotara mandatari bezala. Nabarmentzekoak dira Egiptoko iraultzaren estaldurak, Libiako gerra, Ukrainako Donbaseko eskualdean gatazka piztu izana edo israeldarren eta palestinarren arteko azken gerrak.

Celia Moreno & Antonio Martín-Abarka, biolinak
Miguel López, biola
Isabel Schlegel, Txeloa

Eider laukotea Musikenen jaio zen, Euskal Herriko Goi Mailako Musika Zentroan, 2022an. Europako hainbat lekutako musikari gazteek osatzen dute. Proiektu artistiko bat sortzea dute helburu, beren emanaldietako bakoitzean kalitatea nabarmentzeko. Errepertorio originala eskaintzen dute, askotariko lanak interpretatuz eta egungo konpositoreen lanak estreinatuz.
Celia Moreno biolin-jotzaileak Joan Alonsorekin amaitu zuen karrera Badajozko CSMBGn eta gaur egun Catalin Bucataruren babespean ikasten du.
Antonio Martínez biolin-jotzaileak goi-mailako ikasketak amaitu zituen Madrilgo Musika Kontserbatorio Nagusian, Mª Carmen Jiménezekin eta gaur egun Aitzol Iturriagagoitia irakaslearekin ari da ikasten.
Miguel López biolistak Madrilgo Alfontso X Unibertsitatean amaitu zuen karrera eta Ashan Pillai maisuarekin ikasi zuen. Gaur egun, Natalia Tchitch biolistarekin ari da ikasten.
Isabel Schlegel biolontxelo-joleak 2020an hasi zituen goi-mailako ikasketak, Markus Wagnerrekin, Nürenbergen eta gaur egun Damian Martinez irakaslearekin ikasten du.

PROGRAMA

F. J. Haydn (1732-1809:. Cuarteto de cuerdas en Si bemol Mayor Op.76 No.4 “Sunrise” Hob. III.78

   Allegro con spirito

   Adagio

   Menuetto

   Allegro ma non troppo

Webern (1883-1945):Movimiento Lento para cuarteto de cuerda en Mi bemol Mayor

Youshin Gin (1997- ): Harri I (estreno)

Darío Muñoz, biolina
Pedro Bastião, zeloa
Hiram Vega, pianoa

Hiruko Trio sortu berria da eta musikari hauek osatzen dute: Darío Peréz biolinarekin, Pedro Ribeiro biolontxeloarekin eta Hiram Vega pianoarekin. Hainbat hiritatik, Valentziatik, Aveirotik eta Iruñetik, hurrenez hurren, hirukote gisa ezarri ziren Donostian, Musikene Euskal Herriko Goi Mailako Musika Zentroan. Katalin Bucaratu biolin-jole errumaniarrak, Pavel Gomziakov biolontxelo-jole errusiarrak eta Gustavo Lab-Jerez piano-jole espainiarrak zuzendu dituzte eta, XIX. eta XX. mendeetako hiru konpositore gazte garrantzitsuen musika interpretatzen dute.
Hain zuzen, Clara Schumann, S. Rachmaninoff eta D. Shostakovichek 30 urte bete baino lehen idatzi zituzten beren lanak eta adin goiztiarretik erakutsi zuten beren talentua.

PROGRAMA

C. Schumann (1819 – 1896): Trío para piano en sol menor. Op. 17.
– Allegro moderato
– Scherzo y Trío
– Andante
– Allegretto

J.S. Bach (1685-1750) Suite n. 2 para violonchelo solo
– Preludio
– Sarabanda

G. Casadó (1897-1966) Suite para violonchelo solo
– Preludio

Rosario Guerra, txirula
Pau Buforn, perkusioa

Musikeneko interpretazio masterrean sortu zen Flaufusio ganbera bikote berria. Bien arteko musika esperientzia eta heldutasuna, kideen esperientzia luzearen bidez elkartzen dira.
Esperientzia horien artean, nabarmentzekoak dira JONCatalunya, JOGValenciana, Mahler Academy, OJExtremadura eta JOCórdoba eta beste orkestra profesional batzuetan parte hartu izana, hala nola ADDA Simfònica eta Bochumer Phoniker orkestretan, arte-emaitzen kalitatea bermatzen dutelarik.

Rosariok musika-tresnarako ohorezko matrikula lortu zuen profesionalaren azken urtean, bai eta Kordobako Rafael Orozco OMZko ganbera irakasgaian ohorezko matrikula ere. Gaur egun, Euskal Herriko Goi Mailako Musika Kontserbatorioko ikaslea da.
Pauk matrikula eta ohorezko aipamena lortu zituen maila profesionalean eta Valentziako Erkidegoan, ikasketak egin zituen ikastetxean. Murtziako OMZn amaitu zuen karrera eta gaur egun Euskal Herriko Goi Mailako Musika Kontserbatorioko ikaslea da.

PROGRAMA
A. Piazzolla (1921-1992): Historia del tango
-Bordel 1900
-Café 1930
J. S. Bach (1685-1750): Suite no 2 para laúd
-Gigue
C. Cangelosi (1982- ): Caprice for piccolo flute and xylophone
M. L. Ozaita (1939-2017): Tres pequeñas piezas (3’)
-Moderato
-Lentisimo
-Vivo y decidido
N. Daughtrey (1975- ): Azul
-Cerulean Ice
-Sapphiric Fire
T. Goliński (1986- ): Luminosity
-II movimiento
K. Hoover (1937-2018): Kokopeli