Javier Moro elkarrizketatuko du Ylenia Benitok, eta idazle madrildarraren lana aztertuko du, bere literatura-lanak ingurumenean eta gizartean izan duen garrantzia erakutsiz

Javier Moro (Madril, 1955) Espainiako literaturaren egile maiteenetako bat da. Planeta 2011 saria irabazi zuen “El Imperio eres tú-rengatik”, Brasilgo nazioaren sorkuntzaren epopeiak, eta 2018an Udaberri Saria irabazi zuen “Mi Pecado-rengatik”, Conchita Montenegro aktorearen eta Leslie Howard-en arteko maitasun-harremana. A flor de piel (2015) liburuan, Espainiaren historiako gertaera ahaztua eta haren pertsonaiak kontatzen dituena, besteak beste, Isabel Zendal, historiako nazioarteko misioan lehen erizaina izan zena, eta autoreak ahanzturatik erreskatatu zuena, pandemiarekin gaurkotasunera itzuli dela eta azken urtean beste sei edizio egin direla. Argitaratu berri du “A prueba de fuego”, Rafael Guastavinoren istorioa, ‘El arquitecto de Nueva York’, New York Timesek zehaztu bezala.

“La pasión india” (Seix Barral, 2005) eleberria, Kapurthalako maharajarekin ezkondu zen dantzari espainiarraren istorioa, azken urteetako kritika eta salmenta arrakastatsuenetako bat izan da. 2008an Sonia Gandhi eta Nehru familiaren “El sari rojo” (Seix Barral) argitaratu zuen, Indian eztabaida sortu eta bi milioi irakurleren interesa piztu zuen liburua.

Gizarte eta ingurumen aldetik eduki handia duten liburuak ere idatzi ditu, benetako gertaeretan inspiratuak, hala nola “Senderos de libertad” (Seix Barral, 1992), Chico Mendes kaukeroaren saga Amazonian;” El pie de Jaipur” (Seix Barral, 1995), tragedia handietatik bizirik atera diren bi emakumeren arteko adiskidetasun-istorioa, “Las montes de Buda” (Seix Barral, 1998), bi erlijioso tibetarren epopeia Dalai Lamaren bila, eta “Era medianoche en Bhopal” (2001), historiako industria-hondamendi handienetako bat irudikatzen duena, Dominique Lapierrerekin lankidetzan idatzia eta 2002ko Christopher Award-en irabazlea.
Gaztetatik, Javier Morok prentsa-hedabide nazional eta atzerritarretan kolaboratu izan du, baita zinemako gidoietan eta dokumentaletan ere (“Valentina”ren gidoilari eta ekoizle izan zen Anthony Quinn eta Jorge Sanzekin).

Ylenia Benito Morán (Irun, 1985) lanbideko eta bokazioko kazetaria da. Hainbat komunikabidetan lan egin du: telebistan, prentsan eta irratian, tokiko gaurkotasunak eta mota guztietako gai eta ekitaldi kulturalak eztaliz, batez ere zineman eta literaturan.

“AMALUR. Natura, bidaia eta antropologia” liburuaren aurkezpena. AMALUR jardunaldiei buruzko atzera begirakoa, 2006an hasi zenetik gaur egunera arte.

Alberto Luengo Tellecheak (Tolosa, 1970eko udazkena) Asiarekiko grina duela aitortzen du, bere bizimodu intimo bizienetakoak bizi izan dituen lurraldea. Biologian lizentziatua da, zoologian espezializatua. Ahal duen guztietan bidaiatzen du. Beharrez, ihes egiteko eta (bere burua) bilatzeko bidaiatzen du. Berak haiku on batekin gozatzen du, muturreko paisaiekin, animalien portaerarekin eta betiko lagunekin hizketan. AMALURen zuzendaritzan darama sortu zenetik, 2006an.

Dena gaizki ateratzen den bidaia abentura ezin hobe bihurtzen da. Lau kideko espedizio bat Finisterretik abiatu da, Hego Afrikako “Cabo de las Agujas” iristeko asmoz, ozeano Atlantikoan agertzen diren herriak, tradizioak eta paisaiak irudikatzeko. Baina Coivid 19ko pandemiak guztia baldintzatuko du.
Gainditzearen kontakizuna da hau, bizitzari, askatasunari eta gizakiak mugitzen jarraitzeko duen beharrari egindako ordain bat, bidaiatzea debekatu diguten garai honetan.

Daniel Landa dokumentalen egilea da eta bokaziozko bidaiaria. Hainbat espedizio zuzendu ditu eta 130 herrialde baino gehiago bisitatu ditu. “Un mundo aparte” eta “Pacífico” hedapen handia izan zuten nazioartean (National Geographic, France TV, Univisión…), eta bere azken lana, “Atlántico”, TVEko La 2an emititu berri da.

Josu Iztuetaren gogoetak bidaiatzeari buruz. Ibilbide pertsonala eta profesionala bost kontinenteetan zehar, Agurtzane Belaunzaranekin.
Herri txikiz inguratutako Tolosa industrialean jaio nintzen1957an. Alpino Uzturre elkateak ate asko ireki zizkidan eta pertsona jakin batzuk mundua nola begiratu erakutsi zidaten… neronek aukeratutako bizitza eraman dut baino bidea ez da oso erosoa izan.

Agurtzane Belaunzaranek kazetaritza eta bidaiak tartekatzen ditu. Gidari gisa lan egin du Zeelanda Berrian, Iranen eta Afrikako herrialde batzuetan.

PANTERASek lau urteko abentura kontatzen du. Andoni Canela eta haren seme Unai munduan zehar dabiltza planetako lekurik basatienetan azken felido handien bila. Emaitza: formatu handiko liburua eta Wanda Naturak ekoitzitako film dokumentala. Aita eta semea Mato Grossoko jaguarraren, Kalahariko gepardoaren, Rajastango tigrearen, Patagoniako pumaren, Ceilango lehoinabarraren, Sierra Morenako katamotz iberikoaren eta Masai Marako lehoiaren bila joan dira. Zeharkaldia hainbat urtez luzatzen da, eta “munduko sabaian” amaitzen da. Han, Andoni eta Unai Tibeteko eta Himalayetako mendietan bizi den elurretako lehoinabar ospetsua bilatzen saiatzen dira. Andoni Canelak egindako proiektu hau eta beste batzuk aurkeztuko ditu, Xavier Moretekin batera, zeremonia maisu gisa.

Andoni Canela (Tutera 1969) ingurumen-kazetaritzan espezializatutako argazkilaria da. Bere lanak hainbat komunikabidetan argitaratzen dira, hala nola National Geographic, La Vanguardia, El País, BBC Wildlife, Newsweek eta Sunday Times. Goya sarietarako izendatu zuten, “Unairen bidaia” dokumentalaren bidez (2016). Familiarekin batera planeta osoan zehar ibiliko da, 7 animalia enblematiko bilatzeko, argazkiak ateratzeko eta haien egoera larria erakusteko.

Xavier Moret kazetari eta idazlea da. Bartzelonan jaio zen 1952an, eta ia mundu osoan ibili da. Bere erreportajeak El País, La Vanguardia, National Geographic eta Altaïr argitalpenetan argitaratu ditu. Eleberriak eta bidaia-liburuak idatzi ditu. Azken horien artean daude “Islandia, la isla secreta” (2002), “A la sombra del baobab” (2006), “La memoria del Ararat” (2015), “Grecia. Viaje de otoño” (2016), “Tras los pasos de Livingstone” (2019) eta “Historias de Japón “(2021)

Egileak bere azken liburuaren aurkezpena egingo du – Naturaren soinua -, naturak bere soinu-bandaren bidez bere buruari kontatzen zaio. Gure herrialdeko naturgunerik onenetako batzuen ibilbidea ez da bere orrialdeetan amaitzen, baizik eta, loturen bidez, bere soinu-paisaiak entzuten jarraitzen du.

Emaitza naturan kanta, trina, kroa, brama, ulua edo estridulatzen dituen guztiarekin egindako konposaketa bat da, soinu-biodibertsitate handiaren erakusgarri bat, edo, nahiago bada, kontzertu natural handiaren zatirik onenen hautaketa bat. Eguneko ordu guztietan, lau urtaroetan zehar.

Carlos de Hita (Madril, 1959) naturaren eta soinu-paisaiaren soinua grabatzen espezialista da. Duela 30 urte hasi zen jarduera hori egiten. Dokumentalen gidoilaria da, naturari eta haren soinuei buruzko blog bat argitaratzen du eta urteak daramatza SER katean parte hartzen. Biodibertsitatea Zaintzeko BBVA Fundazioaren saria.

Soinuarekin mota guztietako euskarrietan lan egiten du. Batzuetan irudiaren osagarri gisa, beste batzuetan elementu narratibo independente gisa.

Todo libro nos brinda la oportunidad de seguir el camino desconocido al que nos lleva sus páginas. Un recorrido que alguien puso en palabras para que sus lectores podamos revivir esa experiencia. Viajes reales a los que alguien supo sacar brillo literario y cuya lectura nos mueve a revisitar el mundo, sus gentes, sus conflictos y culturas.

Pilar Rubio Remiro es editora, crítica literaria, articulista en varios medios, gestora cultural y exlibrera. Sus temas de especialización son el viaje con perspectiva de género, la literatura contemporánea de viajes, así como narrativas de Asia y África. En la actualidad es fundadora y directora de La Línea del Horizonte Ediciones.